Wat zijn hiv en aids?

Hiv is de afkorting van humaan immunodeficiëntie-virus en is het virus dat indien onbehandeld de ziekte aids kan veroorzaken. Aids staat voor Acquired Immune Deficiency Syndrome. Het virus kwam als eerste voor in het begin van de jaren 80, destijds dacht men nog dat aids een mysterieuze ziekte was die alleen homoseksuele mannen trof. Maar het hiv virus werd al snel ontdekt en begon zich snel te verspreiden over de hele wereld. In 1999 waren wereldwijd meer dan 33 miljoen mensen besmet met hiv.

Hiv en aids begon in de Verenigde Staten en Europa, maar al snel werden grote delen van Afrika ook geteisterd. Vandaag de dag komt hiv en aids nog voor in veel verschillende landen, verspreid over de hele wereld. Zo werken onze teams nog aan projecten in bijvoorbeeld Malawi, de Centraal-Afrikaanse Republiek, Oezbekistan en Zuid-Afrika.

Met medicatie is een hiv-besmetting/aids inmiddels niet meer dodelijk en ook niet meer besmettelijk. Je kunt een besmetting voorkomen met een PrEP (Pre-Expositie Profylaxe) en indien je hiv-positief bent kun je een relatief normaal leven leiden met hiv-remmers (antivirale medicijnen). De beschikbare medicatie was echter te duur voor landen met opkomende economieën, waardoor de epidemie in westerse landen snel doofde, maar in landen in Afrika bijvoorbeeld niet. Daarom pleiten wij sinds 1999 voor betaalbare medicijnen voor deze landen, en voeren sinds 1999 de access campaign. Met deze campagne breken we barrières in de medische wereld af zodat mensen de nodige behandeling krijgen om in leven en gezond te blijven. Wie dan ook, waar dan ook.

De levensverwachting van iemand met hiv-besmetting is, met de juiste medicatie, vrijwel niet anders dan normaal. Het is van belang om op tijd te zijn bij de besmetting en levenslang gebruik te maken van de medicijnen. Gemiddeld weten 15% van de mensen met hiv niet dat ze besmet zijn, dit is levensgevaarlijk. Indien je niet behandeld wordt, kun je namelijk alsnog aids krijgen of heel ziek worden. Daarom is het heel belangrijk dat testen en medicatie beschikbaar zijn voor iedereen, overal ter wereld.

Hiv en aids zijn helaas nog niet te genezen, wel worden er continue onderzoeken gedaan naar nieuwe medicijnen en behandelmethoden. Zo is de wetenschap voor een potentieel hiv-vaccin al heel ver en zijn er mogelijk ook al mensen die genezen zijn van een hiv-besmetting door middel van een stamcel-transplantatie.

De symptomen van hiv zijn vergelijkbaar met die van griep, denk aan koorts en spierpijn. Met aids verzwakt je lichaam sterk en kun je bijvoorbeeld te maken krijgen met gewichtsverlies zonder reden, kortademigheid of diarree die maar niet over gaat. Het is vooral belangrijk om te testen wanneer je risico hebt gelopen of onveilige seks hebt gehad. Hoe eerder je er bij bent des te beter voor de behandeling, als je te lang wacht kun je namelijk erg ziek worden of aids krijgen.

Wereldwijd raken er steeds minder mensen besmet met hiv en kan een groot deel van de patiënten de nodige zorg en medicijnen krijgen. In hoge inkomenslanden krijgen mensen met aids specifieke  antivirale medicijnen zoals AZT, waarmee ze langer leven. In lage- en middeninkomenslanden, waar 95% van de mensen met hiv leven, zijn deze medicijnen veel te duur.  In deze landen zijn slechts elementen te gebruiken door lokale gezondheidsorganisaties.

Door de jaren heen heeft Artsen zonder Grenzen allerlei behandelmethodes ontwikkeld. Behandelingen die  gericht zijn op de patient en diens omgeving zijn het meest meest succesvol. Patiënten die lange afstanden moeten afleggen krijgen bijvoorbeeld een medicijnvoorraad van 2-6 maanden. Dit bespaart tijd en transportkosten. In Zuid-Afrika zetten onze teams kleine klinieken op voor medische controles van hiv- en tbc-patiënten, indien nodig anoniem. Ook zorgen we voor sociale ondersteuning en counselling, bijvoorbeeld door patiëntengroepen te vormen die vooroordelen en eenzaamheid bestrijden. Pleitbezorging voor betaalbare medicijnen en gemarginaliseerde groepen zoals sekswerkers en straatkinderen blijft nodig.