'Stop de ziekmakende omstandigheden voor vluchtelingen en migranten, op de Griekse eilanden'

Ik ben net terug van de Griekse eilanden en ben geschokt door wat ik daar zag, en wat ik van onze teams daar hoorde.

De artsen vertelden mij over een jongen van 12 jaar die naar onze kliniek vlakbij kamp Moria op Lesbos kwam, nadat hij zich herhaaldelijk in zijn hoofd had gesneden met een mes. Ze vertelden me over een meisje van 9 jaar oud, met ernstige verwondingen na een ontploffing in Afghanistan. Ze was nog vrolijk toen ze in Griekenland aankwam. Maar na maanden vast te zitten in het kamp, is ze gestopt met praten, eten en is ze in zichzelf gekeerd. Kinderen die een oorlog zijn ontvlucht, snijden zichzelf en denken aan zelfmoord, door de onmenselijke situatie waarin Europa ze opvangt.

Het is voor deze kinderen, hun ouders en iedereen in deze situatie, dat ik mij gedwongen zie deze brief aan u te richten. U, houdt deze mensen ‘gevangen’ in een onleefbare situatie.

Niet alleen kinderen zijn kwetsbaar; mensen die gemarteld zijn delen een tent met vreemden, overlevenden van seksueel geweld vertellen onze teams op Samos dat ze te bang zijn om ’s nachts naar de wc te gaan. Onze teams weten precies wie deze mensen zijn, maar volgens de Griekse autoriteiten zijn ze niet ‘kwetsbaar genoeg’ en zo raken ze verloren in het doolhof van administratieve procedures.

In 2016 speelde Nederland een grote rol in de ontwikkeling van de Europa-Turkije deal, met als kartrekkers de PvdA en uw VVD. Artsen zonder Grenzen heeft u destijds gewaarschuwd voor de humanitaire gevolgen van uw deal met Turkije. Inmiddels kennen we de gevolgen van uw beslissing: een humanitaire crisis die zijn weerga niet kent.

In het afgelopen jaar is de situatie alleen maar slechter geworden. Een evaluatie van afgelopen 3 maanden in kamp Moria op Lesbos? 4 doden. Een vrouw, een kind, een jongeman van 35 en een baby van 9 maanden. Gestorven door onveilige en afschuwelijke omstandigheden, en een gebrek aan de nodige zorg. Op zoek naar veiligheid in Europa, en de dood gevonden in kamp Moria.

Het is schandalig dat mensen in deze omstandigheden leven, in Europa, als gevolg van politieke keuzes. In plaats van de onmenselijke situatie aan te pakken, roepen sommige leiders zelfs op tot een krachtiger uitvoering van de EU-Turkijedeal. Er wordt zelfs nagedacht over nog drastischer maatregelen, zoals de recent aangekondigde plannen van de Griekse regering om opvangkampen als Moria te sluiten en grootschalige detentiecentra te openen, om het tempo van de deportaties op te voeren.

Na vier jaar zou het u toch duidelijk moeten zijn dat dit beleid, dat mensen moet afschrikken om naar Europa te komen, alleen maar leidt tot meer doden en lijden? De ellende van dit beleid is onmeetbaar: van de chaotische situatie op de Middellandse Zee, marteling en willekeurige detentie in Libië, tot gewelddadige terugduwen van vluchtelingen aan de grenzen van de Balkanlanden. Ook daar leven duizenden mensen in onmenselijke omstandigheden, terwijl de winter in aantocht is. Het beleid van terugsturen, vasthouden, willekeurig gevangen zetten, discriminatie en misbruik van mensen op de vlucht wordt steeds vaker, overal ter wereld, toegepast.

Beleid dat opzettelijk en doelbewust schade toebrengt aan mensen, is op geen enkele manier goed te praten. We hebben als Artsen zonder Grenzen herhaaldelijk gewaarschuwd dat dit beleid leed veroorzaakt. Stop met dit te negeren, en stop met doen alsof dit niet de gevolgen zijn.

Als arts en internationaal voorzitten van Artsen zonder Grenzen, maakt het me woedend als ik zie hoe u dit lijden normaal lijkt te vinden. Alsof dit beleid nodig en normaal is om zoveel mogelijk mensen buiten Europa te houden. Wij kunnen deze schaamteloze ontmenselijking niet accepteren.

Onze teams op de Griekse eilanden maken onze patiënten beter, maar daarna moeten we ze weer terugsturen naar letterlijk ziekmakende omstandigheden. Omstandigheden die u doelbewust heeft gecreëerd.

Onze teams kunnen dit lijden niet stoppen. U moet het politieke lef hebben om te handelen. En wel direct. Morgen, in het Algemeen Overleg met de Kamerleden. Deze menselijke tragedie, mede veroorzaakt door Nederlandse politieke keuzes uit 2016, moet stoppen. Stop met het straffen van mensen die veiligheid in Europa zoeken.

Evacueer met spoed de meest kwetsbare mensen van de eilanden naar veilige onderkomens in andere Europese staten. Doorbreek nu, eens en voor altijd, de cyclus van dit lijden op de Griekse eilanden.

Christos Christou

Internationaal voorzitter Artsen zonder Grenzen

*De link stuurt je naar de website van Change.org waar de petitie wordt aangeboden. Deze link is veilig en is opgezet door Artsen zonder Grenzen in samenwerking met 450 andere organisaties, instanties en politici. Samen roepen we daar de Europese leiders op om nu in actie te komen.

Lees meer over de achtergrond van deze petitie.