Meer aandacht nodig voor slachtoffers seksueel geweld in Congo

In Salamabila, een stad met 71.000 inwoners, komt seksueel geweld bijzonder vaak voor. Elke maand vangen onze teams circa 150 patiënten op, die een vorm van seksueel geweld hebben meegemaakt. Om deze mensen te helpen, hebben we een speciaal programma opgezet. In dit programma leren we mensen omgaan met gevolgen zoals stigmatisering.

Een team van 18 gezondheidsmedewerkers vangt slachtoffers van seksueel geweld op in de gemeenschappen rond Salamabila. De eerste 72 uur na het incident zijn hierbij cruciaal. Met de juiste zorg en medicatie is het mogelijk om SOA's en ongewenste zwangerschappen te voorkomen. Ook kan er dan nog bewijsmateriaal verzameld worden voor vervolging van de dader.

Patiënten die zowel medisch als psychologische hulp nodig hebben, verwijzen we door naar het regionale ziekenhuis van Salamabila. Daar staat verpleegkundige Jeanne Musaganwa voor de slachtoffers klaar. ‘Vaak zijn het vrouwen die op het land werken, die worden verkracht door gewapende mannen. Voor hen is het heel moeilijk om terug te keren en hun familie onder ogen te komen. Daarom is het zo belangrijk dat we niet we niet alleen aan hun medische gezondheid werken, maar ook aan hun mentale gezondheid.’

Jeanne werkt met twee psychologen. Samen staan ze niet alleen de overlevenden van seksueel geweld bij, maar ook hun families. Belangrijk, want een grote meerderheid van de vrouwen (die het slachtoffer zijn geworden van verkrachting) worden verstoten door hun man en hun familie. We betrekken dus ook de sociale kring van onze patiënten, om meer bewustzijn te creëren en het stigma te doorbreken.

Arts Corneille Kangangila coördineert ons project in Kananga. Hij legt uit hoe groot het belang van psychologische zorg eigenlijk is. 'Vaak hebben onze patiënten niet één specifieke aandoening, maar beweren ze 'overal pijn' te voelen. Voor ons is dat een aanknopingspunt om met psychologische zorg te beginnen. Het extreme niveau van geweld dat onze patiënten meemaken, na al die jaren ben ik er nog steeds ziek van,' vertelt Corneille.

Léonie kent deze situatie maar al te goed. Ze werd verkracht door gewapende mannen voor de ogen van haar man en zes kinderen. 'Sindsdien ben ik niet meer hetzelfde. Toen ik thuiskwam, verstootte mijn man me en schopte hij mij en de kinderen het huis uit. Ik woon nu al drie maanden bij mijn familie.' Om aan eten te komen verkoopt ze alles wat ze kan vinden.

*De foto's in dit artikel horen niet bij de verhalen.

'Slachtoffers van verkrachting moeten zo snel mogelijk een ziekenhuis zien te bereiken. Niet alleen om urgente medische zorg te krijgen, maar ook om zo snel mogelijk te beginnen met psychologische zorg', vertelt arts Marlène Minbie. 'Daar blijf ik iedereen aan herinneren. ‘Zoek eerst medische hulp, de rest volgt later.'

In 2020 hebben onze teams 10.810 overlevenden van seksueel geweld bijgestaan, in 22 projecten in DR Congo. Van de mensen die we hebben geholpen was 98% vrouw. 62% van de mensen zochten binnen de eerste 72 uur hulp. Gezien de omvang en de gevolgen ervan, moet seksueel geweld dringend gezien worden als een ernstige noodsituatie. Er moet meer aandacht besteed worden aan de juiste zorg en bescherming van slachtoffers. Wij pleiten ervoor dat er nationaal én internationaal meer gedaan wordt om overlevenden van seksueel geweld bij te staan, op korte en lange termijn. Elk slachtoffer moet toegang krijgen tot gratis medische en psychologische zorg, evenals juridische en sociaal economische ondersteuning. Lees hier meer over onze bevindingen en aanbevelingen.