Detentie in Libië is verrot tot op het bot

De Franse president Macron heeft zijn afschuw uitgesproken over beelden van mensenhandel in Libië en hoopt op een Afrikaans-Europees akkoord om deze praktijken tegen te gaan. Dit is hypocriet, omdat de ellende in Libië het directe gevolg is van de acties van de EU, waar Frankrijk onderdeel van uitmaakt. Het rijmt niet om verontwaardiging te uiten over misdaden tegen vluchtelingen en migranten in Libië, terwijl door de EU een open beleid van terugkeer en beheersing na wordt gestreefd, dat tot doel heeft zoveel mogelijk van hen aan de andere kant van de Middellandse Zee te houden. Het migratiebeleid van de EU en haar lidstaten in Libië moet dringend verschoven worden van symbolische gebaren naar een actief en constructief beleid. Acties moeten niet louter worden gefaciliteerd om de extreme niveaus van geweld en uitbuiting van vluchtelingen en migranten in Libië te verlichten, maar, om onmiddellijk een einde te maken aan beleid dat simpelweg bijdraagt ​​aan hun ellende.

Artsen zonder Grenzen heeft honderden verhalen gehoord over op slavernij lijkende praktijken van mensen die onze teams met schepen op de Middellandse Zee hebben gered. Velen beschreven hoe ze met geweld zijn ontvoerd en vastgehouden om gedwongen arbeid te verricht. Hoe ze tussen tussenpersonen en ‘makelaars’ heen en weer werden geshuttled, ’s nachts opgesloten werden in particuliere huizen of loodsen, hoe mannen moesten werken op bouwplaatsen of boerderijen, vaak maanden achter elkaar, tot ze zichzelf ‘vrij’ hadden betaald. Veel vrouwen vertellen hoe ze gevangen werden gehouden en als dienstmeid moesten werken of gedwongen werden zich te prostitueren.

Het valt niet te ontkennen. Eén: Libië is gèèn veilige plaats. Twee: vluchtelingen en migranten vooral, ervaren schokkend geweld. Bijna alle mensen, vluchtelingen, migranten en asielzoekers die wij op de Middellandse Zee hebben gered, werden mishandeld of waren daar getuige van: ontvoering voor losgeld, gedwongen arbeid, seksueel geweld, gedwongen prostitutie, lukraak opgesloten worden. Onze medische teams zien regelmatig vrouwen die door verkrachting zwanger zijn geworden en mensen met verwondingen van geweld: gebroken botten, ontstoken wonden en oude littekens van afranselingen en ander misbruik. De detentie van migranten en vluchtelingen in Libië is verrot tot op het bot. We noemen het beest bij de naam: een bloeiende onderneming in ontvoering, marteling en afpersing. En Europese regeringen hebben ervoor gekozen mensen in deze situatie op te sluiten. Het is op zijn best hypocrisie te noemen en op zijn slechtst een cynische medeplichtigheid aan een georganiseerde misdaad die mensen reduceert tot koopwaar in de handen van mensensmokkelaars.

Het is schokkend wat er in Libië met vluchtelingen en migranten gebeurt: dat is wat in het collectieve bewustzijn van Europa’s burgers en democratisch verkozen leiders zou moeten resoneren. Met oogkleppen op richt Europa haar pijlen op één simpel doel: mensen buitenhouden. En zet zij Europees geld in om mensen ín Libië te houden. Onze mening is dat mensen niet terug naar Libië moeten worden gestuurd, of daar vastgehouden moeten worden. De mensen die in deze Libische horrorsituatie verkeren hebben een uitweg nodig: toegang tot bescherming, asiel en vrijwillige repatriëringsprocedures. Ze hebben een escape nodig naar veiligheid in de vorm van een veilige en legale doorgang. Tot op de dag van vandaag heeft maar een nietig handvol van hen die mogelijkheid gehad.

Veilige en legale routes voor mensen om grenzen over te steken zijn de enige manier om af te rekenen met deze perverse florerende handel voor smokkelaars en tegelijkertijd de landsgrenzen te bewaken.