Tadzjikistan

Tuberculose wordt via de lucht verspreid. Je kunt het krijgen als iemand die besmet is, hoest of niest. Niet iedereen wordt er ziek van, maar als je dat wel wordt, tast het meestal je longen aan. Wereldwijd leidt het jaarlijks tot bijna 10 miljoen zieken en 1,5 miljoen doden. Een half miljoen mensen lijden aan een vorm van tuberculose die resistent is voor 1 tot alle 4 van de standaardantibiotica voor tuberculose. ‘Gewone’ tuberculose kan met een kuur van 6 maanden genezen worden. De behandeling voor resistente tuberculose kan echter wel 2 jaar duren, met ernstige en ook blijvende bijwerkingen als nierfalen, gehoor- en zichtverlies. Naar schatting krijgen er in Tadzjikistan jaarlijks ruim 7.500 mensen tuberculose. Een kwart daarvan lijdt aan resistente tuberculose.

Voordat onze teams in 2011 in Tadzjikistan begonnen, was er geen specifieke behandeling voor kinderen met multiresistente tuberculose. Deze multiresistentie houdt in dat 2 van de 4 standaardantibiotica tegen tuberculose geen vat hebben op de ziekte bij de patiënt. Er bestaat ook nog een superresistente variant: dat is een vorm die ook resistent is voor de helft van de tweedelijns medicijnen (medicijnen die je geeft omdat de standaardmedicijnen niet werken). Ofwel: nóg moeilijker te behandelen. In samenwerking met de overheid hebben wij een innovatief zorgmodel ontwikkeld. Het houdt in dat wij aan contactonderzoek doen, maar ook dat wij actief op zoek gaan naar mensen die met de tuberculosebacterie besmet kunnen zijn, maar (nog) geen symptomen vertonen. Juist voor jonge kinderen is het belangrijk om de ziekte tijdig te behandelen. Want jonge kinderen hebben nog geen volledig ontwikkeld immuunsysteem en behoren tot een risicogroep voor tuberculose.

Onze teams werken in de hoofdstad Doesjanbe en de omliggende regio’s, met name in het Machiton ziekenhuis, het landelijke centrum voor de behandeling van tuberculose. Zij passen de medicijnen zó aan voor de kinderen, dat zij deze makkelijker kunnen innemen of toegediend kunnen krijgen (bijvoorbeeld via een sonde). We houden voortdurend hun voortgang in de gaten door regelmatig monsters af te nemen en deze in het laboratorium te onderzoeken. We motiveren hen de zware behandeling vol te houden met aangepaste psychosociale hulp, zoals speeltherapie. Ook geven we voorlichting en speciale voeding. Om hun genezingskansen te verhogen gebruiken we hier nieuwere tuberculosemedicijnen en verkorte kuren.

In mei 2019 brachten we het rapport ‘Breaking the cycle: Paediatric DR-TB detection, care and treatment in Tajikistan’ uit om onze ervaringen te delen met andere landen in de regio.