Verantwoord gedrag

Voor onze medewerkers die op uitzending gaan is het belangrijk dat zij zich bewust zijn van het feit dat zij daar een zekere machtspositie hebben. We wijzen hen erop dat zij daar verantwoordelijk mee om moeten gaan en zich integer en respectvol moeten gedragen. De gedragscode bevat duidelijke standaarden voor verantwoord gedrag met betrekking tot:

• Het uitvoeren van ons werk: we respecteren medische en professionele ethiek, we behandelen onze patiënten, collega’s en mensen in de samenleving waar wij werken gebaseerd op wat zij nodig hebben ongeacht hun ras, geslacht, seksuele voorkeur, nationaliteit, religie en andere onderscheidende identiteitsfactoren. We voeren ons werk uit op een manier die belangenverstrengeling vermijdt, we gaan verantwoord om met onze materialen en financiële middelen, we beschermen vertrouwelijke informatie, documenten en gegevens.
• Onze relaties met anderen: we handhaven een respectvolle, diverse en inclusieve werkomgeving, we behandelen elkaar, onze patienten en mensen uit de loakle gemeenschappen met respect en waardigheid, we gaan intieme relaties weloverwogen aan.
• Onze rol als AzG ambassadeurs: we respecteren de wetgeving, regels en gewoonten van de landen waarin we werken, we erkennen dat ons gedrag, zowel tijdens als na werktijd, een effect kan hebben op AzG.

Onacceptabel gedrag is gedrag dat een directe, of potentiële, negatieve impact heeft op de fysieke en mentale gezondheid en veiligheid van onze medewerkers en patiënten. We onderscheiden hierin de volgende categorieën:

• machtsmisbruik (zoals misbruik van de positie voor persoonlijk gewin)
• exploitatie (inclusief prostitueebezoek)
• misbruik van alcohol en/of andere drugs
• misbruik van eigendom en/of informatie van Artsen zonder Grenzen
• psychologisch of fysiek misbruik
• seksueel grensoverschrijdend gedrag
• seksuele relaties met minderjarigen (jonger dan 18 jaar) en patiënten

Tijdens trainingen en workshops bieden wij onze medewerkers handvatten: onder meer over hoe zij verstandig met bepaalde situaties om kunnen gaan en hoe zij bij kunnen dragen aan een veilige werkomgeving. Een aantal voorbeelden:

• In gebieden waar lokale wetten of culturele gebruiken niet stroken met de waarden en principes waar wij als organisatie voor staan (bijvoorbeeld als relaties tussen twee mensen van hetzelfde geslacht strafbaar worden gesteld) ondersteunen we de teamleiders om binnen de teams te bespreken hoe belangrijk het is om iedereen gelijkwaardig en met respect voor het individu te behandelen, los van seksuele voorkeur of andere persoonlijke kenmerken. We moedigen teams aan dit principe van menselijkheid als startpunt te gebruiken voor alle omgang met collega’s, patiënten en andere mensen in de gemeenschappen waarin wij werken.
• In situaties waar omgang tussen mannen en vrouwen beperkt is, informeren we onze medewerkers over culturele gevoeligheden en hoe zij zich op gepaste wijze kunnen gedragen. Wij moedigen hen aan om met elkaar in gesprek gaan over eenieders persoonlijke grenzen en wat voor ieder persoonlijk een prettige wijze is om met elkaar om te gaan.

Het werk in crisisgebieden kan veel stress met zich meebrengen. We moedigen medewerkers aan hulp te zoeken bij de psychologen van onze eigen gezondheidsdienst. Ze krijgen informatie over mogelijk nadelige gevolgen van het gebruik van alcohol om stress te verdrijven, en tips voor stress-management en zelfzorg.

Ondanks dat we er alles aan doen om onacceptabel gedrag te voorkomen, kan het toch voorkomen. Wij richten ons op het creëren van een omgeving waarin mensen zich veilig voelen om aan te kaarten wanneer zij onacceptabel gedrag ervaren of zien. Een omgeving waarin ze elkaar aanspreken en feedback geven en leidinggevenden zich bewust zijn van hun rol en verantwoordelijkheid. Iedereen kan op vertrouwelijke wijze een klacht indienen, zonder te hoeven vrezen voor hun persoonlijke veiligheid, of baan, voor, tijdens en na de uitzending. Tijdens briefings, trainingen en in handboeken komen diverse meldingskanalen en - procedure aan bod. Zo weten medewerkers hoe en en waar zij terecht kunnen als zij wangedrag ervaren of zien. We nemen elke melding serieus en volgen die op. We respecteren de wens van de klager indien hij/zij, om wat voor een reden dan ook, niet wenst dat zijn/haar klacht onderzocht wordt.

Melden kan bij de eigen leidinggevende, of diens leidinggevende of buiten de hiërarchische structuur bij het Team Verantwoord Gedrag, bij één van de (externe) vertrouwenspersonen op kantoor of in het land waarin men werkt voor Artsen zonder Grenzen indien aanwezig. Ook stimuleren we patiënten en mensen in de gemeenschappen waarin we werken om onacceptabel gedrag door medewerkers van Artsen zonder Grenzen te melden, zodat beschuldigingen kunnen worden opgevolgd en/of onderzocht.

Bij een melding beschermen wij de melder van een klacht. We bieden alle steun die nodig is: psychologische en eventuele medische hulp, en hulp bij het nemen van eventuele gerechtelijke stappen. Bescherming betekent ook dat we uiterst vertrouwelijk met meldingen en persoonsgegevens omgaan, en dat we met de grootste zorgvuldigheid ons onderzoek uitvoeren om na te gaan of een melding gegrond is. Tegelijkertijd willen we dat er een eerlijk proces is voor degene tegen wie een klacht wordt ingediend.

Wij zijn ons ervan bewust dat er omstandigheden zijn waardoor mensen geen melding maken van ongewenst gedrag, zoals in elke samenleving het geval is. Angst om niet te worden geloofd, stigmatisering en vrees voor mogelijke represailles. Dit wordt mogelijk versterkt in bepaalde contexten waar we werken, zoals conflictgebieden, waar er in het algemeen een gebrek aan bescherming van slachtoffers is, waar wijdverspreid geweld en straffeloosheid heersen en waar de bevolking sterk afhankelijk is van hulp van buitenaf. Wij blijven streven naar een veilige omgeving voor al onze patiënten en staf, en dat doen wij samen.

Openheid en het gesprek met elkaar aangaan over onacceptabel gedrag zijn noodzakelijk. We hebben een verantwoordelijkheid naar onze medewerkers en patiënten om een veilige (werk)omgeving te creëren en wangedrag aan te pakken. Ons hoogste belang, als Artsen zonder Grenzen blijft: medische noodhulp bieden aan mensen in crisisgebieden.

Meer weten over hoe wij aan een veilige omgeving werken.

• Onze gedragscode (Engels: Code of Conduct)