We stoppen noodgedwongen onze hulp op de Middellandse Zee

Dit werd afgelopen Paasweekend pijnlijk duidelijk Italië en Malta reageerden toen niet op noodoproepen van boten in hun territoriale wateren. Minstens 5 mensen kwamen om het leven. Terwijl Europese verkenningsvliegtuigen passief toekeken, verslechterde de situatie met de minuut. Minstens vijf mensen kwamen om en zeven raakten vermist. Daarnaast is er vermoedelijk een boot met 85 opvarenden op 12 april gekapseisd, ondanks beweringen van de Europese grensbewaking FRONTEX dat deze is aangekomen op Sicilië. Een groep van 200 mensen die is gered door schepen van hulporganisaties is een veilige haven geweigerd.

‘Eerdere stappen van Duitsland, Italië en Malta zijn discriminerend en buiten proportie’, zegt onze operationeel manager Annemarie Loof. Duitsland riep hulporganisaties om reddingen stop te zetten en Italië en Malta sloten hun havens voor geredde mensen. ‘We zijn bezorgd dat de volksgezondheid en de bescherming tegen COVID-19 worden misbruikt om het internationaal recht niet na te leven. Mensen die bescherming nodig hebben, zullen daardoor sterven aan de grenzen van Europa’, zegt Annemarie.

SOS Mediterrannée en wij willen graag het levensreddende werk op de Middellandse Zee voortzetten. SOS Mediterrannée wil meer garanties van Europese staten over veilige havens. Die zijn er nu niet. Voor ons zijn die minder essentieel en weegt meteen mensen kunnen redden zwaarder.

‘We kunnen niet toekijken terwijl we een volledig uitgerust en bemand schip klaar hebben liggen en mensen op de vlucht uit Libië het risico lopen te verdrinken. We hebben daarom de moeilijke beslissing genomen om de samenwerking met SOS Mediterrannée te beëindigen en alle reddingswerk voor nu te stoppen’, zegt Annemarie.

Europese lidstaten hebben de reddingscapaciteit van hulporganisaties sterk verminderd en de overgebleven partijen extreem beperkt. Daarom moeten ze nu zélf verantwoordelijkheid nemen voor de humanitaire crisis die hierdoor is ontstaan. Dat betekent dat de EU haar reddingswerk opnieuw moet starten en de financiering en steun aan de Libische kustwacht moet stopzetten. Zo keren mensen niet gedwongen terug naar het onveilige Libië.

‘We zijn ons, als medische noodhulporganisatie, volledig bewust van de uitdagingen rond de bestrijding van COVID-19’, zegt Annemarie. ‘We pakken deze pandemie dan ook wereldwijd aan, ook in Europa. Maar het redden van mensenlevens op het vasteland ontslaat ons niet van de plicht dat ook op zee te doen.’

Terwijl de burgeroorlog in Libië doorgaat, zijn er praktisch geen mogelijkheden om het land te ontvluchten. Alle initiatieven voor hervestiging en repatriëring zijn gestopt. Volgens de internationale organisatie voor migratie (IOM) zitten momenteel meer dan 650.000 migranten en vluchtelingen vast in de burgeroorlog. Daarnaast zijn ongeveer 150.000 Libiërs ontheemd geraakt sinds het conflict uitbrak in april 2019. Mensen die het land ontvluchten via zee worden met geweld teruggebracht door de Libische kustwacht. In de afgelopen week konden teruggebrachte migranten en vluchtelingen twee keer niet van boord, omdat er werd geschoten in de buurt van de haven van Tripoli. Alleen al in de afgelopen week zijn er meer dan 700 mensen in gammele bootjes gestapt om aan het geweld te ontsnappen.