OPROEP: Elk toekomstig COVID-19 vaccin moet tegen kostprijs worden verkocht

Overheden en filantropen hebben bij elkaar 4 miljard euro (4,4 miljard dollar) gestopt in onderzoek en ontwikkeling door geneesmiddelenfabrikanten. Met als doel: hét coronavaccin vinden. Máár, geen van hen heeft strikte voorwaarden aan hun financiële steun verbonden. ‘Iedereen lijkt het met elkaar eens te zijn dat we niet moeten naar de gebruikelijke marktwerking waarbij de macht van de hoogste bieders geldt, en de rest van de wereld achter het net vist. Regeringen hebben de plicht alles in hun macht te doen dat coronavaccins tegen kostprijs verkocht gaan worden zodat deze overal ter wereld beschikbaar zullen zijn,’ aldus Kate Elder, beleidsadviseur van de MSF Access Campaign, de internationale campagneorganisatie van Artsen zonder Grenzen voor betaalbare geneesmiddelen.

Regeringsleiders noemen de toekomstige coronavaccins ‘publiek goed’ en het ‘vaccin voor alle mensen’. De hamvraag is hoe deze politieke uitspraken vorm krijgen in concrete plannen om de vaccins in te kopen. En, hoe zij eerlijk verdeeld gaan worden over alle landen in de wereld, waar de Wereldgezondheidsorganisatie het voortouw in neemt. Cruciaal voor deze eerlijke verdeling is dat alle regeringen zich aan deze afspraken gaat houden en dat zij het belang van alle mensen wereldwijd vooropstellen. In plaats van de belangen van elk land voor zich.

Het lijkt redelijk dat een dergelijk belangrijk vaccin tegen een betaalbare prijs wordt verkocht. Toch is dat niet de realiteit. In 2009 werd een fonds door GAVI opgericht, samen met onder andere de Gates Foundation en de Wereldbank, om het longontstekingsvaccin binnen bereik te brengen van arme landen. Ondanks een subsidie van 1,3 miljard euro (1,5 miljard dollar) aan de enige 2 fabrikanten van dit vaccin, Pfizer en GlaxoSmitKline, was er niet genoeg productie van dit levensreddende vaccin. Bovendien konden hulporganisaties, waaronder Artsen zonder Grenzen, geen aanspraak op de gereduceerde prijs maken. De les hieruit is dat je van tevoren, als je een sterke onderhandelingspositie hebt, lagere prijzen moet afdwingen. In plaats van achteraf.

Tijdens deze conferentie bespreekt GAVI, een alliantie die toepassing van nieuwe vaccins financiert en ondersteunt, haar voorstel voor dit centrale inkooporgaan. Dit orgaan zal onderhandelingen voeren met farmaceutische bedrijven over productie en prijzen van coronavaccins. Ook vraagt GAVI tijdens de top overheden om een bijdrage voor een speciaal fonds om ervoor te zorgen dat ook ontwikkelingslanden zich coronavaccins kunnen veroorloven.

‘Kortom, onze oproep is dat regeringen en GAVI een transparant proces moeten afspreken waarin zorgpersoneel en de zwaksten wereldwijd vóór gaan. We hebben tijdens ons werk in crisisgebieden té vaak gezien dat mensen sterven doordat betaalbare vaccins, testen of medicijnen buiten hun bereik lagen. Laten we deze keer met zijn allen ervoor zorgen dat de geschiedenis zich niet herhaalt,’ aldus arts Sidney Wong, werkzaam voor de MSF Access Campaign.

Lees hier de technische onderbouwing die MSF Access Campaign heeft gemaakt om onze oproep voor een betaalbaar coronavaccin kracht bij te zetten (Engels).