In deze 5 landen is corona nog lang niet over

Irak is een van de hardst getroffen landen in het Midden-Oosten. Met de hoofdstad Bagdad als epicentrum van de tweede golf. Onze projectcoördinator Omar Ebeid werkt in ons ziekenhuis in Bagdad en ziet dagelijks de impact van het coronavirus op zijn patiënten. ‘Sinds september hebben we een eigen afdeling voor corona patiënten. In eerste instantie met 24 intensive care bedden. In december zijn we verhuisd naar een nieuw gebouw. En hebben we onze capaciteit uitgebreid naar 36 bedden.’

Op dit moment is de capaciteit verder uitgebreid naar 51 bedden, om de toestroom van patiënten aan te kunnen. ‘Sinds september hebben we 350 patiënten in kritieke toestand behandeld voor het coronavirus. De afgelopen maand alleen waren het er al 120 patiënten.’ Het percentage dat het niet redt baart Omar zorgen. ‘Vorige week stierven hier op 1 dag 7 mensen.’

Een grootschalige vaccinatiecampagne lijkt dan ook de enige uitweg voor Irak. ‘Zonder vaccinaties is het moeilijk om het licht aan het einde van de tunnel te zien,’ vertelt Omar, ’Tot nu heeft het land 386.000 doses van het vaccin ontvangen, bij lange na niet genoeg voor een land met 40 miljoen inwoners.’

In Jemen zijn er vergelijkbare problemen zoals in Irak. ‘Over de hele linie is ondersteuning nodig in de strijd tegen het coronavirus’, vertelt project coördinator Raphael Veicht. ‘De ziekenhuizen hier hebben na 6 jaar oorlog simpelweg niet de juiste apparatuur of genoeg zuurstof om coronapatiënten te behandelen.’

Onze teams ondersteunen onder andere een COVID-19 afdeling in het Al-Gamhouria-ziekenhuis. Deze heeft 11 intensive care bedden en rond de 50 intramurale bedden. ‘Veel coronapatiënten die hier binnenkomen zijn al in een zeer slechte conditie’, vertelt medisch coördinator Line Lootens vanuit Jemen. ‘De meeste patiënten hebben intensieve medische behandelingen en zuurstof nodig. Met meer dan 100 artsen, verpleegkundigen en ondersteunend personeel, werken we klokje rond om iedereen zo goed mogelijk te helpen.’

Veicht voegt toe: ‘Hoewel sommige landen met succes de helft van hun bevolking hebben gevaccineerd, bevindt Jemen zich achteraan in de rij voor vaccins. Wat opnieuw de wereldwijde ongelijkheid van toegang tot vaccins benadrukt. Aangezien er tot nu toe niemand in het land is gevaccineerd.’

In Brazilië zorgt een gebrek aan politieke wil. Het amper overnemen van maatregelen gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek, zorgt voor een giftige cocktail. ‘Het gebrek aan politieke wil leidt tot onnodige doden en vermijdbaar lijden,’ zegt onze internationaal voorzitter Christos Christou.

Hij riep recent tijdens een virtuele persconferentie de Braziliaanse regering op ‘tot een gecoördineerde aanpak, die het virus serieus neemt.’ Volgens hem zijn de gevolgen anders niet te overzien. ‘Het ooit zo prestigieuze Braziliaanse zorgsysteem staat op instorten.’

‘De situatie lijkt inmiddels in heel Brazilië, op die van begin dit jaar in Manaus’, vertelt onze noodhulpcoördinator Pierre Van Heddegem. Hij werkte in het begin van de tweede piek in de Amazonestad. Patiënten en hun familieleden meldden zich in paniek met eigen zuurstofcilinders bij het ziekenhuis.

Het grote probleem is niet of er bedden bijgezet kunnen worden, maar dat de artsen en verplegend personeel uitgeput en getraumatiseerd zijn. In kleinere of meer afgelegen ziekenhuizen is de situatie helemaal dramatisch,’ zegt Van Heddegem. ‘Hier zijn geen ic-bedden en kan niet doorverwezen worden naar grotere ziekenhuizen. Hier sterft nagenoeg 100% van alle patiënten die geïntubeerd worden.’

Van het totaalaantal mensen dat wereldwijd is overleden door COVID-19 komt 26,2% uit Brazilië. Deze cijfers bevestigen het beeld van een falend overheidsbeleid om deze crisis effectief te bestrijden.

Verpleegkundige Sandra Ntsele werkte tijdens de tweede golf in een veldhospitaal in Ngwelezang. ‘We waren zo moe en somber,’ vertelt Sandra. ‘De hulp van de teams van Artsen zonder Grenzen bracht nieuwe energie in een moeilijke situatie.’

De tweede coronagolf heeft Zuid-Afrika hard getroffen. Tussen oktober 2020 en februari 2021 raakten 17% meer mensen besmet dan in de eerste 8 maanden van de epidemie. In totaal zijn er 26.000 mensen overleden. Tijdens de piek hing het sterftecijfers tussen de 45 en 50%. Een van de hoogste percentages waar ook ter wereld. De derde golf lijkt aanstaande, dus Zuid-Afrika moet zich voorbereiden.

Onze teams ondersteunen 7 ziekenhuizen in het land met hulpverleners en voorlichting. Ook helpen we hem het implementeren van eenvoudige maatregelen. Deze moeten helpen om zoveel mogelijk levens te redden, op het moment dat het zorgsysteem overbelast dreigt te raken.

Neem een kijkje achter de schermen bij ons in werk in Zuid-Afrika in deze fotoreportage.

Ondanks de uitdagende situaties in landen als Jemen en Brazilië zijn er ook lichtpuntjes. Zo helpen onze teams in Libanon bij het vaccineren van personeel en bewoners van verpleeghuizen. Het is de eerste keer dat we betrokken zijn bij een vaccinatiecampagne rond corona, en zelf mensen vaccineren.

Door verschillende crises staat de toch al beperkte gezondheidszorg in het land onder grote druk. Armoede, hoge voedselprijzen, maatschappelijke onrust en medicijntekorten zijn aan de orde van de dag. Daarom is vaccineren hier van groot belang in de strijd tegen deze pandemie.

Om het vaccinatieproces te versnellen hebben de Libanese autoriteiten om onze hulp gevraagd. Sommige ouderen zijn niet in staat om naar vaccinatiecentra te komen. Om dit probleem op te lossen, komen onze mobiele teams naar hen toe. Zo heeft iedereen een gelijke kans op een vaccin. Tot nu toe hebben onze mobiele teams 1.873 mensen ingeënt, verspreid door het hele land.

Of het nu gaat om onze hulp tegen corona in Irak, Jemen, Brazilië, Zuid-Afrika of Libanon. Onze coronahulp is helemaal verweven in onze dagelijkse hulpverlening. Zelfs in Nederland waar onze hulpverleners zorgpersoneel bijstaan met mentale ondersteuning. En hoewel er veilige en effectieve coronavaccins beschikbaar zijn, zullen die veel mensen nog lang onbereikbaar blijven.

Vaak zijn dit dezelfde mensen die wij buiten de boot zien vallen als het gaat om toegang tot gezondheidszorg. Daarom blijven wij ons inzetten om de meest kwetsbaren te helpen. Het virus kent geen grenzen en uiteindelijk zullen we gezamenlijk corona het hoofd moeten bieden. Hier, maar juist ook in landen waar medische zorg niet zo vanzelfsprekend is.